Przekrój przez dostępne na rynku wersje Windowsa
Dostępne wersje licencji Windows – czym różnią się OEM, BOX i inne typy licencji?
System operacyjny Windows występuje na rynku w różnych wariantach licencyjnych. Różnice nie ograniczają się jedynie do wersji samego oprogramowania (np. Home, Pro czy Enterprise), ale także do sposobu zakupu, możliwości przenoszenia na inny komputer czy wsparcia technicznego. W tym artykule przyjrzymy się najpopularniejszym rodzajom licencji Windows, takim jak OEM, BOX (Retail), licencjom elektronicznym (ESD) oraz licencjom wolumenowym.
1. Licencja OEM (Original Equipment Manufacturer)
Charakterystyka
- Powiązanie z urządzeniem: Kluczową cechą licencji OEM jest to, że jest ona nierozerwalnie związana z konkretnym sprzętem (płytą główną). Zazwyczaj zakupujemy ją razem z nowym komputerem lub laptopem, preinstalowaną przez producenta sprzętu.
- Niższa cena: Licencje OEM są tańsze niż BOX (Retail), ponieważ nie oferują tak elastycznych warunków przenoszenia.
- Brak przenoszenia na inny komputer: W momencie, gdy zmieniamy płytę główną (np. w wyniku poważnej awarii lub modernizacji sprzętu), licencja OEM przestaje być ważna.
Dla kogo?
- Dla użytkowników, którzy kupują gotowy komputer lub składają go od zera i nie planują zmiany podstawowych podzespołów w najbliższej przyszłości.
- Dla firm oferujących sprzęt z preinstalowanym systemem Windows (np. producenci laptopów).
2. Licencja BOX (Retail)
Charakterystyka
- Elastyczność przenoszenia: Licencję BOX można przenosić z jednego komputera na inny – wystarczy dezaktywować system na poprzednim urządzeniu (a w praktyce najczęściej po prostu odinstalować, sformatować dysk lub wymienić płytę główną) i aktywować go ponownie na nowym sprzęcie.
- Wsparcie producenta: Posiadając licencję BOX, możemy liczyć na wsparcie techniczne Microsoftu niezależnie od sprzętu, na którym zainstalowany jest Windows.
- Wyższa cena: Jest to zwykle droższe rozwiązanie od OEM, co wynika właśnie z większej swobody i dodatkowych świadczeń.
Dla kogo?
- Dla osób, które często modernizują komputery lub zmieniają urządzenia, a nie chcą za każdym razem kupować nowego systemu.
- Dla użytkowników, którym zależy na większym wsparciu i możliwości kontaktu z Microsoftem w razie problemów.
3. Licencje ESD (Electronic Software Distribution)
Charakterystyka
- Dystrybucja cyfrowa: Licencja ESD to klucz produktowy (tzw. product key) otrzymywany drogą elektroniczną, najczęściej e-mailem. Nie otrzymujemy fizycznego nośnika ani opakowania.
- Rodzaj licencji: Z punktu widzenia prawnego i użytkowego może to być zarówno licencja OEM, jak i Retail, choć często w praktyce ESD kojarzone jest z wersjami Retail (BOX).
- Łatwość zakupu i instalacji: Zakup odbywa się szybko przez internet, a instalację przeprowadza się przy użyciu obrazu systemu Windows pobranego z oficjalnych źródeł (np. Microsoft).
Dla kogo?
- Dla osób preferujących elektroniczną formę zakupu i chcących uniknąć fizycznych płyt czy opakowań.
- Dla użytkowników, którym zależy na szybkim i wygodnym dostępie do systemu bez konieczności czekania na przesyłkę.
4. Licencje Volume Licensing (np. Open License, Microsoft 365)
Charakterystyka
- Licencje wolumenowe: Przeznaczone głównie dla firm i instytucji potrzebujących większej liczby licencji. Microsoft oferuje w tym celu specjalne programy, takie jak Open License, Open Value czy Microsoft 365 (wcześniej Office 365).
- Elastyczność w zarządzaniu: Administratorzy mogą aktywować i dezaktywować systemy na wielu urządzeniach, korzystając z ułatwień typu KMS (Key Management Service).
- Niższy koszt jednostkowy: W przypadku dużych wdrożeń licencje wolumenowe mogą być tańsze w przeliczeniu na jedno urządzenie.
Dla kogo?
- Dla firm, instytucji edukacyjnych czy organizacji non-profit, które potrzebują większej ilości licencji, a jednocześnie chcą sprawnie kontrolować aktywacje i zapewnić jednolite środowisko pracy.
Czym się różnią poszczególne licencje?
Prawo do przenoszenia
- OEM: Przypisana do sprzętu (płyty głównej), brak możliwości przenoszenia na inny komputer.
- BOX (Retail): Można przenosić system na dowolny inny komputer (pod warunkiem dezaktywacji na poprzednim).
- Volume Licensing: Zasady zależą od konkretnego programu licencyjnego; zwykle mają znacznie większą elastyczność zarządzania niż OEM.
Wsparcie techniczne
- OEM: W przypadku problemów użytkownik jest kierowany najpierw do producenta sprzętu (laptopa, PC).
- BOX (Retail): Wsparcie udzielane bezpośrednio przez Microsoft.
- Volume Licensing: Korporacyjne wsparcie Microsoftu w ramach umów wolumenowych.
Cena
- OEM: Tańsze rozwiązanie, jednak z ograniczeniami co do przenoszenia licencji i wsparcia.
- BOX (Retail): Droższe, ale bardziej elastyczne pod względem migracji na inny sprzęt.
- Volume Licensing: Korzystne przy większych wdrożeniach, ale przeznaczone przede wszystkim dla biznesu, edukacji i administracji publicznej.
Jak wybrać najlepszą licencję?
- Ustal swoje potrzeby sprzętowe: Jeśli kupujesz nowy komputer i nie planujesz zmian konfiguracji, licencja OEM może być wystarczająca. Jeśli jednak wiesz, że często modernizujesz sprzęt, rozważ wersję BOX.
- Zastanów się nad poziomem wsparcia: Chcesz mieć możliwość zadzwonienia bezpośrednio do Microsoftu? Wybierz BOX. Wolisz tańszą opcję i nie potrzebujesz wsparcia od producenta systemu? OEM może być lepszym wyborem.
- Kupuj z pewnego źródła: Dotyczy to szczególnie licencji ESD. Upewnij się, że klucz jest oryginalny i pochodzi z legalnego kanału dystrybucji.
- Rozważ skalę: Jeśli jesteś przedsiębiorcą lub reprezentujesz instytucję potrzebującą wielu licencji, sprawdź, czy program Volume Licensing nie okaże się bardziej opłacalny.
Podsumowanie
Wybór odpowiedniej licencji Windows zależy w głównej mierze od Twoich planów dotyczących sprzętu oraz potrzeb związanych ze wsparciem technicznym i przenoszeniem systemu na inne urządzenia.
- OEM sprawdzi się u użytkowników, którzy kupują nowy komputer i nie planują częstej wymiany podzespołów.
- BOX (Retail) oferuje swobodę przenoszenia licencji na kolejne urządzenia, choć jest nieco droższa.
- ESD to sposób dystrybucji klucza, który może obejmować zarówno OEM, jak i BOX – w wygodnej, elektronicznej formie.
- Volume Licensing jest natomiast atrakcyjnym rozwiązaniem dla firm czy instytucji potrzebujących wielu licencji i jednolitego zarządzania nimi.
Dobrze jest więc dokładnie przeanalizować własne potrzeby, aby uniknąć dodatkowych wydatków lub ograniczeń w przyszłości. W końcu system operacyjny to fundament naszej pracy z komputerem – warto podejść do jego zakupu w sposób świadomy i przemyślany.